خواب دیدن فرایندی است که تا حد زیادی متکی به تجربیات بصری انسان میباشد و این سوال را در ذهن ایجاد میکند که آیا افراد نابینا هم میتوانند خواب ببینند؟
*** رؤیاها متشکل از افکار و ادراکات حسی هستند
به گزارش پژواک [1]، خوابها تا حد زیادی به عنوان تجربیات بصری در نظر گرفته میشوند.
در عین حال اغلب ما درک میکنیم که رؤیاها متشکل از افکار و ادراکات حسی هستند که فراتر از آن چیزی است که به صورت بینایی در ذهن ما متجلی میشود.
چگونه ممکن است این افکار و ادراکات حسی در کسانی که بینایی خود را از دست دادهاند یا به طور مادرزادی نابینا متولد شدهاند به خواب برگردانده شود؟
*** آیا نابینایان میتوانند خواب ببینند؟
در یک پاسخ کوتاه میتوان گفت، افراد نابینا [2] نیز خواب میبینند.
فرآیندهایی که باعث ایجاد خواب در افراد نابینا میشوند تفاوتی با آنچه در افراد بینا مشاهده میشود ندارند.
دیدن رؤیا با مرحلهای از فرآیند خواب که خوابِ همراه با حرکات سریع چشم (REM) نامیده میشود مرتبط است.
افراد در طول خواب REM تغییرات فیزیولوژیکی همچون سستی ماهیچهها، تنفس سریعتر، حرکات سریع چشم و افزایش فعالیت مغزی را تجربه میکنند.
خواب REM در یک شب معمولی حدود دو ساعت از کُل فرآیند خواب را تشکیل میدهد و توسط دیگر مراحل متناوب خواب، به صورت دورهای برهم زده میشود.
برخی از محققان بر این باورند که خواب REM با مرور و تحکیم خاطرات [3]، ادراکات حسی و پیوند تجربیات جدید به خاطرات گذشته مرتبط است. بینایی در این زمینه یکی از اجزای مرکزی خاطرات است اما تنها مورد نیست.
تا زمانی که خاطرات و ادراکات حسی برای پیوند وجود داشته باشند، افراد خواب میبینند، هرچند نابینا باشند.
زمانی که غالب مردم به رؤیاها فکر میکنند، بازنمایی تصویری قویِ ایجاد شده در صحنهٔ رؤیاها را بجا میآورند؛ این مسئله برای بسیاری همانند مشاهده یک فیلم در ذهن است.
*** تاثیر اصوات، حس لامسه، حس چشایی و بودر خواب
عوامل دیگری ممکن است از جمله تجربیاتی باشند که در محتوی رؤیاها دخیل هستند.
اصوات، حس لامسه [4]، حس چشایی و بوها نمونههایی از این تجربیات هستند. با این وجود، تجربه بصری [5] نقش مرکزی را بازی میکند.
حواس غیرمعمول همچون بویایی و شنیداری در افراد نابینا بیشتر در طول رؤیا [6] تجربه میشوند.
آنها در فقدان قوه بینایی [1] به محض بیدار شدن و نیز در حین خواب شدیداً به حواس [7] ادراکی تکیه میکنند.
برخی افراد نابینا رؤیای دارای تصویر را تجربه میکنند، اما آنها تصاویر موجود را به گونهای متفاوت از یک فرد بینا میبینند.
قابلیت تجربه این موضوع تا حد زیادی وابسته به زمانی است که اشخاص بینایی خود را از دست دادهاند.
تحقیقات نشان داده است افرادی که نابینا متولد میشوند و یا در سنین کودکی نابینا شدهاند معمولاً پیش از ۵ سالگی در رؤیاهای خود تصویرسازی ندارند.
*** ادراک نور غیر بصری
به گزارش پژواک [1]، ادراک نور غیر بصری، دیداری نیست که بتواند تصویر تولید کند و این احتمال وجود دارد که افرادی که کاملا نابینا هستند نور غیر بصری را ادراک کنند، این شواهد با یک پروژه تحقیقاتی در سال ۱۹۲۳ شروع شد که توسط دانشجوی فارق التحصیل شده از دانشگاه هاروارد، کلاید کیلر انجام شد.
موشهای آزمایشی او دارای جهش ژنتیکی بودند و شبکیه آنها گیرندههای نوری نداشت.
موشهای آزمایشگاهی کیلر با وجود نداشتن مخروطها و میلهها، مردمک آن را به نور واکنش نشان میداد و ساعت زیستی را که توسط چرخه شبانه روزی صورت میگیرد را حفظ میکردند.
هشتاد سال بعد، دانشمندان، سلولهای خاصی را کشف کردند که سلولهای گانگلیونی شبکیه حساس به نور (ipRGC) در موشها و انسان نامیده شدند.
ipRGC در اعصاب یافت میشوند که سیگنالهای را نه در خود شبکیه بلکه از شبکیه به مغز هدایت میکند، این سلولها نور را تشخیص میدهند اما به بینایی کمکی نمیکنند.
بنابراین، اگر فردی حداقل یک چشم برای ادراک نور داشته باشد، (بینا یا نابینا) او از لحاظ تئوری، روشنایی و نور را ادراک خواهد کرد.
انتهای پیام///