حملات سایبری از پدیدههای نو مرتبط با فضای مجازی است.
*** حق ایران برای اقدام متقابل در برابر حملات سایبری
به گزارش پژواک [1]، حملات سایبری یک پدیده نوظهور است و به اذعان کارشناسان و دادههای موجود ایجاد اختلال و آسیب در شبکههای اطلاعاتی و سیستمهای الکترونیکی نیروگاههای برق و تولید انرژی، سیستمهای حمل و نقل هوایی و مانند آن با حملات سایبری میتواند آثار زیانباری در تخریب زیرساختهای حساس داشته و حتی قابلیت تلفات جانی دارد و در سطوح بالاتر ممکن است منافع ملی و حیاتی دولت را در معرض خطر قرار دهد.
حال سوال اساسی که اینجا مطرح است آن است که آیا امکان دفاع مشروع و اقدام متقابل برای جمهوری اسلامی ایران حملات سایبری آینده بر اساس اصول و قواعد حقوق بینالملل وجود دارد یا خیر؟
پاسخ به این سوال بستگی زیادی به آن است که معلوم شود آیا میتوان چنین حمله سایبری را حمله مسلحانه اطلاق کرد تا بر اصول و قواعد حقوق بینالملل [2] امکان اقدام متقابل و دفاع مشروع فراهم آید.
در این باره باید گفت طبق اصول و قواعد حقوق بینالملل و رویه کشورها در مسائل جنگهای سایبری، نظریات حقوقدانان در مقام بررسی و تطبیق حملات سایبری و تطبیق آن با مفهوم حمله مسلحانه را در قالب سه رویکرد ابزار محور، هدف محور و نتیجه محور میتوان مورد بررسی قرار داد.
در رویکرد ابزار محور، حملات سایبری در مقایسه با سلاحهای سنتی نظامی ارزیابی شده است و از آنجا که حملات سایبری از جنس این سلاحها نیستند امکان اینکه حمله نظامی تلقی شوند وجود ندارد.
*** حملات سایبری، حمله مسلحانه قلمداد خواهد شد
در تئوری هدف محور، صرف هدف قرار دادن تأسیسات مهم مطرح است و هر گونه نفوذ و آسیب به این تأسیسات راه را برای مساله دفاع مشروع [3] باز مینماید و در نتیجه زمینه منازعات و جنگها را فراهم میکند.
طبق این دیدگاه، حملات سایبری اگر در یک زیرساخت ملی باشد، فارغ از آنکه آیا موجب خسارات فیزیکی یا تلفات شده است یا خیر، حمله مسلحانه قلمداد خواهد شد و به کشور هدف این حق را میدهد که به دفاع مشروع تمسک جوید.
تعدادی از دولت از جمله آمریکا، روسیه، کانادا این موضع گیری را در راهبردهای امنیت ملی فضای سایبری خود مورد پذیرش قرار دادهاند و بسیاری از کارشناسان [4] به این توافق رسیدهاند که حملات با این سطح از توانایی هر چند در فضای سایبری صورت گیرد، اما به سطح حمله مسلحانه رسیده است.
همچنین بر اساس دیدگاه نتیجه محور، یک حمله سایبری باتوجه به نتایج و آثار آن یعنی شدت آسیب و تخریب ایجاد شده و البته وجود رابطه علت و معلولی [1] بین حمله سایبری و خسارات به وجود آمده ارزیابی میگردد و در این چارچوب میتواند حمله مسلحانه تلقی شده و حق دفاع مشروع را در پی داشته باشد.
*** ضرورت عکسالعمل و اقدام متقابل در برابر حملات سایبری
به گزارش پژواک [1]، در مجموع باید گفت طبق نظریه هدف محور و نتیجه محور و رویه کشورهای مختلف دنیا مثل آمریکا [5]، روسیه، کانادا و غیره، هر گونه حمله سایبری به تأسیسات هستهای، آب و برق و غیره، نوعی حمله مسلحانه محسوب میشود و از آنجا که این حمله علاوه بر خسارات مالی، امکان ایجاد تلفات انسانی [6] به شهروندان عادی را دارا است، ضرورت عکسالعمل و اقدام متقابل را بیشتر نمایان میسازد.
بر این اساس حق دفاع مشروع و اقدام متقابل در برابر هرگونه حملات [7] سایبری برای جمهوری اسلامی ایران به منظور تحقق توان بازدارندگی محفوظ بوده و ایران میتواند متناسب با حمله صورت گرفته از حق مشروع خود در برابر مرتکبان آن استفاده نموده و به اقدام متقابل دست یازد.
انتهای پیام///