با توجه به اینکه بیش از ۲۰ درصد از صادرات ایران در صنایع غیرانرژی است و ایران می‌تواند از ظرفیت‌های منطقه برای توسعه اقتصادی خود استفاده لازم را داشته باشد، تنشزدایی می‌تواند نتایج مطلوبی برای ایران به همراه داشته باشد.
*** نتایج مطلوب تنشزدایی ۲ کشور برای ایران
به گزارش پژواک، کیرستن فونتنروزه، کارشناس مسائل بین‌الملل در یادداشتی درباره تنشزدایی از روابط ایران و عربستان، نوشت:
اگر از لنز منافع ملی به اختلافات موجود بین ایران، عربستان و امارات نگریسته شود، روشن است که تنشزدایی با دورنمای عادی‌سازی روابط در بردارنده منافعی برای همه طرف‌ها است.
براساس گزارش‌‍های اخیر در مورد گفت و گوهای ایران و عربستان در بغداد، به نظر می‌رسد که اکنون هر دو طرف به تنشزدایی مایل هستند.
ولیعهد عربستان سعودی می‌گوید که پادشاهی در جستجوی یک رابطه خوب و مثبت با ایران است، شاید هیچ زمانی مثل حالا را نتوان به خاطر آورد.
تنشزدایی بهره‌برداری اقتصادی قابل ملاحظه‌ای برای ایران دارد.
در حال حاضر حدود ۲۰ درصد از صادرات ایران در صنایع غیرانرژی است و ایران می‌تواند از ظرفیت‌های منطقه برای توسعه صنایع خود استفاده کند.
کشورهای خلیج فارس نیز می‌توانند به روشی مشابه از بازار هشتاد میلیونی ایران بهره‌مند شوند.
*** تنشزدایی با ایران، تنها راه کم هزینه برای آغاز کار است
از دیدگاه امنیتی، عربستان، امارات و ایران همگی روسیه و چین را دوستان خود می‌دانند.
این نشان دهنده آسیب‌پذیری‌های ذاتی هر سه طرف است چرا که روسیه و چین علاقه‌ای به یارکشی ندارند.
روسیه و چین وفاداری خود را به هیچ اردوگاهی محدود نخواهند کرد.
عربستان سعودی و امارات به روشنی می‌بینند که ایالات متحده رفته رفته در حال کنار کشیدن از خلیج فارس و کاهش پشتیبانی از آنهاست.
بنابراین آنها در می‌یابند که باید راهبرد امنیتی خودشان را طرح‌ریزی کنند.
تنشزدایی با ایران، تنها راه کم هزینه برای آغاز کار است.
این گزینه همچنین تحت کنترل کامل تصمیم‌گیرندگان ملی است و بر توانمندی‌‍های سرویس‌های امنیتی بر ایجاد ظرفیت متکی نیست.
از نظر سیاسی، عادی‌سازی می‌تواند جایگاه ایران در جامعه بین‌الملل را بهبود بخشد و احتمالا به رفع توقیف دارایی‌های خارجی ایران و ایجاد راهبندهایی بر سر اعمال تحریم‌ها منجر شود.
*** تحریم‌ها؛ تهدید یا فرصت؟
تحریم‌ها هزینه‌های بسیاری برای ایران داشته است، مثل جلوگیری از تعامل ایران با سایر کشورها در اشتراک اطلاعاتی.
مدل حاکمیتی ایران به شدت امنیتی است.
رهبران ایران دو دلیل عنوان می‌کنند: همسایگان عرب سنی و وجود پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه. در صورت رفع تهدیدها هراس رهبران ایران از گزینه سرنگونی نظام نیز از بین خواهد رفت.
از سوی دیگر کاهش تهدید ایران، عقب‌نشینی ایالات متحده را هم برای کشورهای عربی توجیه می‌کند.
*** کاهش قیمت هر بشکه نفت با بازگشت ایران
اسکات مودل، مدیر عامل گروه انرژی راپیدان، می‌گوید: روابط بهتر ایران و عربستان به بهبود ثبات منطقه‌ای و بازگشت به تولید کامل نفت ایران منجر می‌شود.
احتمال بازگشت ایران به ظرفیت تولید کامل خود می‌تواند قیمت هر بشکه نفت را تا پنج دلار کاهش دهد.
*** پیمان عدم تعرض متقابل میان ۳ کشور
ایران، عربستان و امارات می‌توانند پیمان عدم تعرض متقابل را امضا کنند.
این پیمان می‌تواند ابتدا به فضای هوایی و دریایی محدود شود و سپس تا تعهد به عدم پشتیبانی از نیروهای نیابتی در حمله به طرف مقابل گسترش یابد.
متعهد شوندگان نباید این توافق را فدای منافع کوتاه مدت در یمن کنند.
از آنجا که ایالات متحده به روشنی مشخص کرده که علاقه‌ای به پشتیبانی از عربستان در جنگ یمن ندارد، ایران نباید صلح در یمن را به گرفتن امتیازاتی که در حال حاضر عربستان قادر به اجرای آنها نیست (همانند به رسمیت شناختن بشار اسد و ورود دوباره سوریه به اتحادیه عرب) مشروط کند.
ایران، عربستان سعودی و امارات می‌توانند برای مقابله با پتانسیل احیای دوباره داعش از یک راهبرد مشترک استفاده کنند.
هر سه طرف مخالف ظهور دوباره داعش در عراق یا سوریه هستند اما ترس آشکار آنها همکاری‌های مشترک را پیچیده می‌کند.
کشورهای عربی نگرانند که رشد شبه نظامیان مسلح همسو با ایران یک محصول جانبی مستقیم از کاهش قدرت نیروهای مسلح تندرو سنی مانند داعش باشد.
ایران نیز به نوبه خود با اهداف داعش در بیرون راندن ایالات متحده از منطقه و فروپاشی چند پادشاهی همراهی می‌کند.
ایران و کشورهای عربی می‌توانند قبل از شعله‌ور شدن آتش یک درگیری همه جانبه، زمینه برای گفت وگو پیرامون رفع تنش‌های منطقه‌ای را هموار کنند.
ایجاد مجامعی از این دست – همانند سازمان امنیت و همکاری در اروپا – می‌تواند حتی در صورت تشدید تنش به عنوان یک کانال ثابت ارتباطی عمل کند.
عضویت در چنین نهادی می‌تواند مبتنی بر حفظ مشارکت فعال صرف نظر از آنچه در میدان درگیری رخ می‌دهد، باشد.
روابط بین مردم این کشورها می‌تواند تعمیق یافته و گسترش یابد.
ایران و کشورهای عربی مدت‌هاست که مردم خودشان را علیه یکدیگر بسیج کرده‌اند، این تلاش‌های تفرقه افکنانه باید معکوس شود.
این امر می‌تواند از گذر برنامه‌های غیررسمی یا کمک‌های مالی دولتی برای برنامه‌های مشترک صورت گیرد.
*** فرصت مطلوب ایالات متحده با نظارت بر رعایت اقدامات
به گزارش پژواک،، نویسنده در پایان و جمع‌بندی یادداشت خود، نوشته است:
ایالات متحده و اروپا می‌توانند با نظارت، تنشزدایی بین ایران و کشورهای عربی را تشویق کنند.
تنشزدایی به نفع ایالات متحده است چرا که بار این کشور برای تامین امنیت منطقه را کاهش می‌دهد.
به این ترتیب حضور نیروهای آمریکایی در منطقه کاهش می‌یابد که رضایت مردم آمریکا و ایران را در پی دارد.
اسرائیل در نگاه اول شاید با چنین توافقی مخالف باشد.
با این حال، چنین توافقی اتکای کشورهای عرب بر اسرائیل را عمیق‌تر می‌کند.
به علاوه، موقعیت گفت وگوی کشورهای عربی با ایران در پی روابط تازه آنها با اسرائیل تقویت می‌شود.
وقتی اقداماتی که به دنبال کاهش تنش بین ایران و همسایگان آنهاست مورد بحث قرار می‌گیرد، بی اعتمادی به عنوان مانعی آشکار همواره خودنمایی می‌کند.
برای کاهش این بی اعتمادی، ایالات متحده، اروپا و روسیه می‌توانند با تأیید و نظارت بر رعایت این اقدامات، از فرصت پیش آمده بهترین استفاده را بکنند، فرصت مطلوب ایالات متحده .
نویسنده: کیرستن فونتنروزه- کارشناس مسائل بین‌الملل
شورای آتلانتیک / تحریریه دیپلماسی ایرانی
انتهای پیام///
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.