شرکت‌های فعال فناوری اطلاعات بازار سرمایه در بخش غیرسازمانی که عمدتاً در حوزه ایجاد پلتفرم‌های معاملاتی کار می‌کنند، به دلیل حاشیه محدود سودآوری و درآمدی که دارند، از نظر توجیه اقتصادی در جایگاه شکننده‌ای قرار گرفته‌اند.
*** سرمایه انسانی، بزرگ‌ترین ثروت و دارایی یک سازمان است
به گزارش پژواک، حجت‌الله فرهنگیان، سرمایه انسانی وفادار و مستعد رشد می‌تواند حتی با داشتن امکانات اندک، یک سازمان را در مسیر رشد و توسعه قرار دهد، اما چنانچه سرمایه انسانی، انگیختگی کامل با اهداف سازمان نداشته باشد، نمی‌توان انتظار رسیدن به اهداف تعیین‌شده سازمان را با ضریب خطای اندک داشت.
نمونه بارز این موضوع را هم می‌توان در سازمان‌های سنگاپوری مشاهده کرد که در سال ۲۰۱۷، با سطحی بسیار بالا از رشد تکنولوژی و امکانات، معضل سرمایه انسانی را بزرگ‌ترین مشکل خود اعلام کردند.
نگاهی تاریخی به این موضوع نشان می‌دهد که زمانی، نظریه مدیریت علمی تیلور، در صدر نظریات نحوه رفتار با سرمایه انسانی بود که تنها انتخاب بر اساس علم افراد و پرداخت حقوق و مزایا بر همان اساس را مد‌نظر قرار می‌داد، اما می‌دانیم که چنانچه امروز نگاهی به این شکل به سرمایه انسانی داشته باشیم، عقبگرد خواهیم داشت.
امروزه نگاه به سرمایه انسانی، از حساسیت نسبت به تبعیض‌های جنسیتی، قومیتی، رنگ پوست و حتی به جرات می‌توان گفت که از مدرک تحصیلی نیز عبور کرده و تنها شایسته‌سالاری است که می‌تواند موتور پیشران یک سازمان از سمت سرمایه انسانی باشد.
اما سوی دیگر این سکه، آن است که سرمایه انسانی شایسته و کاربلد، سرمایه بزرگی است که نگه‌داشتن آن، از یافتن آن برای سازمان‌ها سخت‌تر شده است.
البته این موضوع لزوماً در میان سازمان‌های داخلی تحت عنوان یک موضوع رقابتی مطرح نمی‌شود، بلکه در برخی از صنایع، تبدیل به یک معضل بین‌المللی هم شده است.
*** چالش فرار سرمایه انسانی متخصص
اگر یک شرکت تکنولوژی محور، بتواند با سرمایه‌گذاری‌های کلان وضعیت خود را از لحاظ داشتن امکانات نه تنها در وضعیت مطلوب، بلکه حتی در حالت ایده‌آل و رؤیایی قرار دهد، اما سرمایه انسانی متخصص از لحاظ کمی و کیفی نداشته باشد، عملاً راهی از پیش نمی‌برد.
البته عکس این موضوع نیز صادق است که آن هم جای بررسی دارد، اما به صراحت می‌توان گفت که آنچه از سال‌های گذشته به عنوان فرار مغزها می‌شناختیم، امروز تحت عنوان چالش فرار سرمایه انسانی متخصص گریبانگیر شرکت‌های آی‌تی‌محور شده است.
نگاه کلان به این وضعیت، حاکی از آن است که در سال ۲۰۱۹، ایران در میان ۱۹ کشور عضو APO (سازمان بهره‌وری آسیایی)، به لحاظ سطح بهره‌وری در جایگاه هجدهم قرار داشته و می‌توان این‌گونه برداشت کرد که در کشور ما، به افزایش بهره‌وری در سازمان‌ها بسیار کم توجه شده است. از سوی دیگر، ایران رتبه دوم فرار‌مغز‌ها در جهان را داراست.
سالانه ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار متخصص تحصیلکرده از کشور مهاجرت می‌کنند.
*** تاثیرات مخرب فرار سرمایه انسانی بر اقتصاد کشورها
نگاهی به مقاله منتشر شده در OECD (سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) در همین خصوص، گویای آن است که مهاجرت سرمایه انسانی، تاثیرات مخربی بر اقتصاد کشورها دارد.
در این پژوهش گفته شده که مهاجرت می‌تواند از سه طریق بر اقتصاد یک کشور تاثیرگذار باشد.
موضوع اول و اساسی، تغییر در تعداد نیروی کار است که منجر به کاهش بهره‌وری شده و از آن‌سو، افزایش رشد فقر را در پی دارد.
این موضوع اگر مستمر و ادامه‌دار باشد، تأمین نیروی کار را برای نسل‌های بعدی کارفرمایان دشوار می‌کند، کشورها را از توسعه دور کرده و روند افزایش فقر را سرعت می‌بخشد.
حال که با معضلات ایجاد شده از نمای نزدیک مواجه هستیم، باید عنوان کرد این مشکلات در شرکت‌های آی‌تی‌محور، با شدت بیشتری مشاهده می‌شود.
میانگین سنی کارکنان در شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات بسیار پایین‌تر از سایر کسب و کارها است.
شرایط محیطی، کاری، اختیار و استقلال کاری برای نیروهایی که در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند اهمیت بیشتری دارد، زیرا همواره درخواست برای جذب نیروهای جوان این حوزه، بیشتر از عرضه نیروی کار است و این تقاضا تنها در مرزهای داخلی کشور محدود نمی‌شود، بلکه پذیرش گرفتن برای متخصصان این حوزه، به خصوص برنامه‌نویسان به سادگی صورت می‌گیرد و حقوق و مزایایی که در کشورهای پیشرو صنعت فناوری اطلاعات به آنها پرداخت می‌شود، چند برابر حقوق یک مدیر حوزه فناوری اطلاعات در ایران است.
حال آنکه حاشیه سود درآمدهای این صنعت در ایران، به اندازه‌ای نیست که بتوان حقوق و دستمزد را در بهترین حالت، بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد از مبلغ فعلی افزایش داد.
بررسی این موضوع در بخش فناوری اطلاعات بازار سرمایه، شرایط وخیم‌تری را نسبت به کلیت صنعت نشان می‌دهد.
*** اختلالات عملکردی سامانه‌های معاملاتی
به گزارش پژواک، شرکت‌های فعال فناوری اطلاعات بازار سرمایه در بخش غیرسازمانی که عمدتاً در حوزه ایجاد پلتفرم‌های معاملاتی کار می‌کنند، به دلیل حاشیه محدود سودآوری و درآمدی که دارند، از نظر توجیه اقتصادی در جایگاه شکننده‌ای قرار گرفته‌اند، اما این شکنندگی، زمانی شدت خود را نشان می‌دهد که نیروی انسانی کارآمد این حوزه، به لحاظ داشتن دانش مالی و فناوری اطلاعات در کنار یکدیگر کمیاب است و شرکت‌های فعال این حوزه هم رقابت شدیدی بر سر جذب این نیروها دارند.
این چالش زمانی که این نیروها، عزم مهاجرت می‌کنند نیز خود را بیش از پیش نشان می‌دهد.
وضعیت در این بخش از صنعت فناوری اطلاعات و بازار سرمایه به اندازه‌ای بغرنج است که حتی یک روز مرخصی برخی از مدیران و کارشناسان این حوزه، می‌تواند حتی به اختلالات عملکردی سامانه‌های معاملاتی نیز منجر شود.
بنابراین این معضل همچنان پابرجاست، مگر اینکه تغییرات چشمگیری در مدل درآمدی شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات و تکنولوژیک صورت بگیرد.
حجت‌الله فرهنگیان – کارشناس معاملات الکترونیک
انتهای پیام///
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.